Home
Home.
Über mich.
ACD.
Buch.
Gedichte.
Geschichten.
Liedtexte.
Mundart.

© 2009- Alle Inhalte,Texte, Bilder und Grafiken sind urheberrechtlich geschützt!

Home.
Über mich.
ACD.
Buch.
Gedichte.
Geschichten.
Liedtexte.
Mundart.
Impressum.

 

Mundart
zum Anfang der Seite

1   2   3

Mundart
Mundart III

Erenneronge uut d’ Tiet noa d’r Kreesch
Vortrag aus dem Jahr 1993
Wie et woar, vör Ochonfetzichjoahr...


Donkle Kamere oahne Leesch, bloß en Ketz stong op d’r Döösch. Uut d’r kleene Volksempfänger koame Stöckskes nix vör Kenger. Bie Tant Mia en et Küakske en d’r Eck, reachs neave d’ Bonk, stong d’ Jeet, se woar su kronk. On dromm durf et ärme Deer met erenn bie Wenterwear. Jede Oavend wuat gebeät d’r Rossekranz, kneend op jen Ead. Tant, se broade Speck on Ärpel. Bottermelk, die hau ech jear. On et joov och leckere Panhas, Hemmel on Ead emoal d’ Weak. Botter wuad du selfs jemakkt, van Melk jestuate en e Vaad. Van ’ne Warel kosch man dröme, vröher jov et koom e Raad. On no Bett wuat frösch jejonge, weil et keene Flimmerkoos jeschwieaje werr e Kinno jov, wuat gestoppt, jestreckt, jesponne on e Kerkelied jesonge. Huach jehalde wuat d’r Jloov. Theater spellde man met Losst en Leek on Schuttrop op d’r Saal. Wiar Pute spellde en d’ Schüar, wu et jeng d’ Stopp eraav. Rumpelstielske on Schneewittsche stong op uas Programmeblaat.Circus koam bie oss en Froar, weil en Schuggelstong doa woar. En d’ janze Nobberschaft wuad jebeddelt, ajekloppt. Aue Pröll eruut jesooch, watt man fong wuat ajetrooch. Pettiköttches ut Jardiene, Katte spellde met on Hong, on e Feriekend ut Essen mog d’r Salto op d’ Stong. Alle Kenger jenge op Klompe, drore Schollke en d’ Scholl. Et Water neet wie hüt ut Kraane, üaverall ut Pompe koam. Hau et long neet mie jereangent, troch man noa et Krüz em Veld. Vonge d’ Glocke a d’ lue, wuad d’r „Engel des Hear“ gebeat. Man loot alles stoahn on legge, on d’r Kopp sonk noa jen Ead. Bie d’ Suamerhetz man jeng  janz vröch all noa je Veld erenn met Sock on Plock on Siebnatzbruat. Et Ei, schmok doa besongesch jot. Weil et noch a Stoff nix jov, droch man ene Scholk ut Sock. vör d’r Plooch jeng ene Oos, Köh, die wuate uutjelett oder koame a d’r Pflock. Peäds, die woare duu jett rar, die kosch neet jeder sech all haute. Wie die jruate Währung koam, woar en et Portmanee en Flaute. Alles jeng sujar op Märkskes, Stonde steng man a vör Bruat, watt da noch vör suvöal Möh’ noa Mais on och noa Föschmeahl schmok. Bie d’ Buure stenge Knoake van d’ Deare jämmerlech - on wenn die zersatt sech haue, jov dat Kearseep vör d’ Wäsch. Daachlonk loach man op jen Ead. Siiede Röbe, Vuar vör Vuar. Sobau ech hüüt ens doa dra denk, mott ech saare: „DAT WOAR SUUR!“  Woare d’ Fröchte enjefahre, wuad jesüamert om d’ Wett, watt noch legge woar jeblieave, noahm man sech als Songe mett. On et woar besongesch schönn, wuate d’ Ärpelströnk verbronnt. Hommpfellewies su kleene Ärpel düde man jau a d’r Ronnd. Koame se och verschrömpelt druut, Pellmänn mook dat joa nix uut. Wiar Pute spronge om d’ Miete - op d’ Kaare oave dropp. Dat Rubbele woar besongesch schönn d’r „HÜACHDER BERCH“ eraav em Jalopp. Loot man sech d’ Hoare maake, noahm man Eier met on Scheenk, dovan wuad nüh Waar jejohle, dat d’r Laade wiier jeng. JONG, WAT WOAR DAT VÖR EN TIET! Küam ONFREE op on wött jar Ploach, da solle wiar oss trückbesenne, wie man sech behelpe moosch vör su OCHONFETZICH JOAHR.

D´r Opjestonge
 

Min Großeldere haue en jong Joahre ene kleene Schuahnlade. Later, wie dea neet mie bestong, besollde Opa vör d’Lüh d’ Schuahn. Dromm heschde hea och „Schustere Lenn“. Min Modder brong die Schuahn, sobau se veddisch woare noa de Verwandte on d’ Lüh trück. Emoal, et woar all Herfs on fröch düster - se mott su om d’ vettiean, vofftien Joahr jewäss sian, wie se ens vertällde - hätt man höar et Fürchte jeliat. Als se a d’r Jüddekerkhoaf op d’ Lendernerstroat vorbie jeng, huat se ene jämmerlech roope: „Komm ens erenn, komm ens erenn, ech weet neet mie wu ech bönn. Die Saak wuad noa jegonge, on et stellde sech eruut, dat et ene Bedronke woar, dea op e Jrav sinne Rusch uutjeschloape - äver e jonk Denk flotte Been jemak hau.

Bahnfaaht noa d’ Berofscholl
 

Avongs d’ voffzijer Joahre fuaht ech met d’r Zuch noa Jellekerke noa d’ Berufsscholl.
Doa uase Krees Zolljebiet woar, wuat en d’r Zuch och kontrolliat.
Ech hau weajes d’r Berof (Frisös) en döschtech dicke Täesch neave mech stoahn.
Dat woar demm Zollminsch jau opjefalle on froade mech, watt en d’ Täesch drenn wüar.
Ech sooch janz stoot: Ein Holzkopf! Hea mennde nu, ech häu em ene metjejeave,
on kiak janz koat. Ech moosch die Täesch opmake. Äver dea woar flech paff,
dat em enne schönne bemoalde Hootkopp, wu d’ Peröcke dropp jemakk wuate, ajrinsde.
Et Jeseesch van dea Zollminsch wuat nu och va een Menütt op d’ onger fröndleker.

Uase Jeetebock

Vör enneje Joahre soat ech met Jupp et Samstesoavends bie ”Frie“ en d’ Wiatschaf an d’ Thek. Neave mech soat ’ne Vieehändler, on su es et neet verwongerlech, dat och e Jespräch op Deare koam. Ech sooch, dat ech va Hatte ens jear en kleen Jeet häu, esue een, wie se en d’ Berch loope. Et wued a dea Oavend beschloate, ongerdachs bie oss d’ kaate. Om twiee Uuhre koam d’ Frau va d’r Wiat äver met d’ Kenger alleen on sooch, dat d’r Minsch jät laater küam. Et dude neet long, doa koame die onger twiee Männ, die met kaate wohle, on froade mech a d’ Düar: ”Wo ess d’r Bock?” Ech sooch: „Dea sett all op d’ Terrass op ösch d’ wade“. Weil d’ Männ ömmer jät jecke Vertäll moke, mennde ech, dat die Froar sech op Jupp betroch. Kott dropp kömmt d`r Wiat ajefahre on mett ene jruate Katong, jeschleepe. En d’r Fluer spröngt ene kleene Jeetebock druut on stött e paar anständije Tüen eruut. Doa hau ech neet mett jereckent. Ech woar üaverjlöcklesch, äver jelocht wuat va Hatte noch long üever dat Verwessele van d`r Bock. Dat Kaate wuat nu rechtesch löstesch. Die onger Fraulüh wuate jerope, on wiar hant bis deep en d’ Nooch op d’ Jeet jefieat. D´r Naam „FRIDOLIN“ wuad va d´r Wiat sinne aafjelett. Nu woar hea Peaterüahm, on Jupp mennde, dat wüar werr ens ene nüe Jrond vör d’ fieare. Et koame sujar Posskate met schönn Jeete dropp va d’r Päeterüehm uut d’r Urlaub, on sujar a Fridolin adressieat. Su kosch man werr ens va Hatte looche. Dat en Jeet alles aaffrett, dat hau man verschwieage. On d’r iaschte Daach woar all nix vör höer siaker. „Se mott a d’r Pflock“, sätt Jupp „ongesch jeht et neet.“ Wir haue ene klene oape Schopp, wu et döchtesch duar fimmde. En d’r November, wu et avong rechtesch kaut d’ weade, mosch ech jett ongerneahme. On su jov ech mech draan, d’r Schopp met Brear va vüere tudeschustere. Ech errennerde mech ooch an die twiee Rolle Venyltapeet met e Trachtemuster, die op d’r Speicher loare on nie benotzt woare wuade. Ech tapezieade, bis et uut keene Retz mie trooch. Et onger Morjes, wie ech d’r Jeetebock voore jeng, steng dea met ene uutjefahre Buuk vör mech. Hea hau d’ janze Tapeet aavjeriate on opjefreate. Ech reep va Nuet fatz d’r Viiedoktor aan on dea mennde, wenn d’r Jeetebock jood köttele deng, kösch hea dat üaverstoahn. An d’ Vertällstöckskes süüt man, hea hätt et üaverstonge. Vör Joahre, wu wiar Schöttekönningspaar woare, mosch Fridolin, weil d’r Fröhschoppe an et Huus jefiat wuat, uutquatieat weade.

Et oavends wuat hea van d’r Järtner trückjebrooch. Fridolin koam stoot met en Krawatt om d’r Haus - duar d’r Boar on d’ Ruasejirlande - op et Huus ajereese. Et woar e Beld vör d Jötter. „Kiek, doa kömmt d’r Könning” songe de Jääs, die noch va d’r Fröhschoppe üaverjebliave woare. Wie Fridolin bie Joahre koam, wuat hea va ene Daach op d’r ongere nixnöttzech. Hea stott d’ Fraulüh va henge met d’Höare on huaf höar och noch d’ Schotte huach. Sue bekonnt woar dea, dat ech hüüt noch aajesproake wead, op Fridolin noch leavt. Dachlonk kösch ech Stöckskes vertälle, watt wiar erleavt hant met uase kleene Jeetebock, dea sugar op et Klassetreffe on bie Fästkes jear gesieahn woar. Dattien Joahr ess hea wuade. A ene Sonndeschmorje vong ech em duat enn et Ställke. D’r Järtner hät em sue, wie hea woar jekomme, nämlesch en ’ne Katong noa Lennek jebroch. Et loope mech e paar Troane tösche et Schrieve eraaf, weil ech et Leed va damals noch ens vööl. Diease Vertäll on noch miee, es vooßjehaute en dat Heft van d’ „Volkskundleche Arbeitsgemeinschaft Oos Platt“ 1988. Et Hüsske on et Scheldche met d`r Nam, erennert mech äver bis hüt a d’ schönn Tiet met uase Fridolin.

Van d’r 19. Januar 1999 aan ess et Hüsske verwaist.

1   2   3

Mundart
Mundart III